تحلیل تطبیقی شکل و رنگ چادر زنان ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشگاه علم و فرهنگ

چکیده

چادر زنان که امروزه به عنوان حجابی کامل در اکثر جوامع اسلامی مورد قبول واقع شده است، در ایران دارای پیشینه ای سه هزار ساله است . بنابر شواهد تاریخی، این نوع پوشش در ایران برای اولین بار در میان زنان پارسی استفاده می شده است. زنان ایرانی در دورۀ باستان پوشیدگی کامل را نشانۀ تشخص و ادب ، نهایت آراستگی و متانت می دانستند. پس از اسلام آوردن ایرانیان، در قرون اولیۀ اسلامی، اکثر زنان ایرانی ، چه آنان که مسلمان شده بودند و چه زنان معتقد به ادیان الهی دیگر، برای پوشاندن خود از چادری استفاده می کردند که در ابتدا به رنگ سفید بود. در ایران، به تدریج با توجه به دوره های تاریخی، این چادر سفید به رنگهای آبی نیلی ، چهارخانه و در اواسط قاجاریه به رنگ سیاه درآمد. استفاده از چادر سیاه تا دورۀ پهلوی اول، عمده ترین حجاب بیرونی زنان محسوب می شد که در آن تغییراتی نیز به وجود آمده بود. با کشف حجاب اجباری توسط رضا شاه، زنان مجبور به کنار گذاردن آن شدند و با کناره گیری رضا شاه، در دورۀ پهلوی دوم، بعضی از زنان دوباره به چادر رو آوردند اما مانند گذشته استفاده از آن رایج نشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، چادر، مانند دوره‎های تاریخی پیش از پهلوی در میان همۀ زنان ایرانی باز هم چندان مورد استقبال قرار نگرفت، اما امروزه در عرصه های سیاسی و اجتماعی، چادر همچنان حجابی کامل قلمداد می شود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع ، توصیفی و تحلیلی است. از روش و ابزار تحقیقات اسنادی و کتابخانه ای در جهت جمع آوری داده ها، استفاده شده است. حاصل این تحقیق گواهی می دهد که چادر، در طول تاریخ از نظر شکل و رنگ متناسب با فرهنگ دوران خود شکل های متفاوتی گرفته است؛ و نکتۀ قابل توجه دیگری که از این تحقیق می توان استنباط کرد این است که ، چادر، پوششی که زنان ایرانی از دوره باستان از آن استفاده می کردند، بعد‏ها ، الگوی مناسبی برای حجاب زنان مسلمان شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Analisis of the Shape and Color of the Iranian Women's Chadors

1 -ابن بطوطه)1339)؛ سفرنامه )رحله ابن بطوطه( ؛ محمد علی موحد؛ انتشارات بنگاه ترجمه و نشرکتاب؛تهران.
2 -بایندر ،هانری )1370)؛ سفرنامه هنری بایندر؛ کرامت اهلل افسر؛ انتشارات فرهنگسرا .
3 -بوسایلی، ماریو و اُمبرتو شراتو)1376)؛ هنرپارتی وساسانی ؛تاریخ هنر ایران ؛جلد2؛ یعقوب آژند؛انتشارات مولی
4 -بیانی ، شیرین)1381)؛ تاریخ ایران باستان)2 )؛ تهران ؛ انتشارات سمت .
5 -بیانی، شیرین)1382 )؛ زن در ایران عصر مغول؛ انتشارات دانشگاه تهران ؛ چاپ دوم .
6 -پور بهمن ،فریدون)1386 )؛ پوشاک در ایران باستان .هاجر ضیاء سیکارودی .انتشارات امیر کبیر .
7 -الگار ، حامد)1384)؛ پوشاک در ایران زمین؛ از سری مقاالت دانشنامه ایرانیکا؛ ترجمه پیمان متین؛ انتشارات امیر کبیر.
8 -دورانت، ویل)1376)؛ تاریخ تمدن؛ جلد اول مشرق زمین گاهواره تمدن؛ انتشارات علمی و فرهنگی؛ چاپ پنجم.
9.دزی ،راینهارت پیتر ان)1359)؛ فرهنگ البسه مسلمانان؛ حسینعلی هروی ؛ بنگاه ترجمه و نشر کتاب .
10 -دهخدا، علی اکبر)1330)؛ لغت نامه؛ شماره مسلسل 31؛ دانشگاه تهران .
11 -ذکاء،یحیی)1326)؛ لباس زنان ایران از سده سیزدهم هجری تا امروز ؛ انتشارات اداره حوزه ها و فرهنگ عامه.
12 -راوندی، مرتضی)1383)؛ تاریخ اجتماعی ایران ؛ جلد 7 ؛ انتشارات نگاه ؛ چاپ چهارم .
13 -غیبی، مهرآسا)1384)؛ هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی ؛ انتشارات هیرمند .
14 -فره وشی، بهرام)1374 )؛ ایرانویج؛ انتشارات دانشگاه تهران؛چاپ چهارم .
15 -قوامی، ترودی.س)1384)؛پوشاک در ایران زمین ؛از سری مقاالت دانشنامه ایرانیکا؛ترجمه پیمان متین؛
انتشارات امیر کبیر.
16 -لاهیجی، شهال؛ مهرانگیزکار)1377 )؛ شناخت هویت زن ایرانی ؛انتشارات روشنگران و مطالعات زنان ؛ چاپ دوم.
17 -محمدپناه، بهنام )1386 )؛کهن دیار ؛جلد اول مجموعه آثار ایران باستان در موزه های جهان ؛انتشارات سبزان
؛چاپ چهارم .
18 -مهرآبادی، میترا)1379 )؛ زن ایرانی به روایت سفرنامه نویسان فرنگی ؛ انتشارات آفرینش – نشر روزگار.
19 -ــــــ )1378 )؛ تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد؛ مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.