مطالعه تحلیلی تصویر انسان در کاشیکاری تکیه ­معاون­الملک کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی(نگارگری)؛دانشگاه تربیت مدرس؛تهران؛ایران

چکیده

پرداختن به تصویر انسان در کاشیکاری­های تکیه­ی معاون­الملک که برای سوگواری و تعزیه و پرده خوانی در شهر کرمانشاه ساخته شده، متضمن پرداختن به موضوعات تاریخی و مذهبی مرتبط با واقعه­­­ی کربلا از طرفی، و از طرف دیگر آشنایی با شرایط اجتماعی سیاسی و هنر کاشی­کاری و تصویرگری دوران قاجار و و نیز آشنایی با  نمایش تعزیه و پرده­خوانی، میزان اهمیت و محبوبیت این مراسم در آن دوران است. کاشی­نگاری یا تصویرگری روی کاشی از ویژگی­های هنر قاجار به­شمار می­آید. از میان نقوش بسیار متنوعی که در کاشی­های بنای تکیه­معاون­الملک به کار رفته­است، نقش و تصویر انسان را بیشتر در کاشی­های تصویرگری شده و در کاشی­های پرتره می­توان مشاهده­کرد. نگاهی به تنوع این تصاویر در تکیه­ معاون­الملک از نظر تکنیک و اجرا و سوژه­های انسانی در کاشی­نگاری­های مذهبی، حماسی ، ملی و سیاسی و اساطیری که به آن­ها پرداخته­شده از اهداف این مقاله است. مهمترین سوالی که مطرح است: نحوه­ی ترسیم تصویرِ انسان در کاشی های تکیه­معاون­الملک با مضامین مذهبی، و کاشی ها با تصاویر شخصیت­های تاریخی و ملی و سیاسی( از روزگار پیشدادیان تا زمانه­ی قاجار) چگونه­است؟ روش تحقیق تاریخی- تحلیلی است و با استناد به منابع کتابخانه­ای و تحقیق میدانی انجام شده ­است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the Human Figures in the Ornamental Tileworks of Moaaven-al Molk Mosque

پرویزی، اکبر(1384)، نگاره­های تکیه معاون­الملک کرمانشاه، فصلنامه نگره. س1، ش1، تهران: دانشگاه شاهدصص85-71 پورمند،حسنعلی و داوری، روشنک. (1391)، تصویر شاهانه و بازنمایی قدرت در قاجاریه، نشریه مطالعات تطبیقی هنر، س 2، ش4، صص103-93 چلکووسکی، پیتر(1384)، تعزیه: نمایش بومی پیشرو ایران درکتاب تعزیه آیین ونمایش در ایران، ترجمه داوود حاتمی، تهران : انتشارات سمت حسینی راد، عبدالمجید و عزیززادگان، محبوبه. (1390) تاثیر تعزیه بر دیوار نگاره های مذهبی دوره قاجار، پژوهشنامه هنرهای دیداری.س1، ش1،صص 42-32 زکی محمد، حسن (1372)، تاریخ نقاشی در ایران ترجمه ابوالقاسم سحاب، تهران: سحاب. سیف، هادی (1392)، نقاشی روی کاشی ، تهران : سروش. شایسته فر، مهناز (1390)،انعکاس مضامین سوره یوسف در نقاشی های دیواری عباسیه تکیه معاون الملک کرمانشاه،کتاب ماه هنر،س11، ش159 ،صص 60-55 شفیع نژاد، شیوا (1385) بررسی نمادها و نشانه ها و نقوش تزئینی و کتیبه ای دوره­ی قاجاریه و کاربرد آن در طراحی نقش لباس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی فلور، ویلم ، چلکووسکی ، پیتر و اختیار ، مریم (1381)، نقاشی و نقاشان دوره قاجار ، ترجمه یعقوب،آژند، تهران :ایل شاهسون بغدادی. کاربونی، استفانو وماسویا، توموکو(1381)، کاشیهای ایرانی، ترجمه مهناز شایسته فر، تهران : موسسه مطالعات هنر اسلامی. گلشن، میترا(1390) نقد و بررسی و تحلیل کیفی مرمت های انجام شده در مورد کاشی­های تکیه­معاون­­الملک کرمانشاه با مطالعه موردی بر روی تابلوی کاشی حضرت سلیمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی گودرزی دیباج، مرتضی(1388)، آیینه­ی خیال،  تهران : سوره مهر محمدی وکیل، مینا و بلخاری قهی، حسن.(1393) از تحریم صورتگری تا صورت نگاری عریان، نشریه هنرهای تجسمیهنرهای زیبا. س2، ش 19، صص15-8